Snel zijn

Het lijkt tegenstrijdig, bijna paradoxaal. Maar dat is het uiteindelijk niet. Om snel te kunnen reageren moet je alert zijn en ‘op scherp staan’. Of niet? Want als je te ontspannen bent, zul je eerder verrast en overrompeld worden? Of niet? “Vanuit spierontspanning kun je veel sneller zijn”, zegt de leraar. En hij laat het zien. Vanuit een ontspannen geest kun je veel sneller zijn”, zei een vroegere leraar. En hij verwoordde: 'Maak je geest zo stil als een spiegelglad wateroppervlak, dan zul je juist elke rimpeling opmerken!'

De echte meesters gebruiken hun Chi als sensor. Zij kunnen tot buiten hun eigen lichaam voelen; het ‘luisteren’. Soms lijkt het alsof zij de gedachten van de tegenstander kunnen lezen.

Wetenschappers onderzochten bij ‘masters in matrial arts’ de ‘onmenselijke’ snelheid in hun reactievermogen. “Indrukwekkend maar niet onverklaarbaar”, was hun conclusie. Training is de sleutel. Ervaring maakt de tegenstander voorspelbaar. En eindeloos oefenen maakt reflexmatig reageren mogelijk. De bewegingen worden dan niet vanuit de hersenen ingezet maar op ruggenmergniveau verwerkt. Zo verloopt het proces van signaleren, interpreteren en handelen veel sneller. En sneller zijn geeft winst.

Het ging bij dit onderzoek om external matrial arts. Natuurlijk speelt de (jarenlange) training ook bij de internal matrial arts een essentiële rol. Maar het beheersen van de tegenstander zonder deze aan te raken, is hiermee nog niet verklaard. Over deze T’ing Chin (‘energie van het luisteren’) zei Chen Wei-ming: “De interne school kent drie niveau’s: Ching verandert in Ch’i,Ch’i verandert in Shen, Shen verandert in Hsu (leegte). Als je het eerste niveau bereikt, wordt het lichaam sterk en kunnen krachten van buiten niet doordringen. Als je het tweede niveau bereikt, verandert het lichaam door oefening zozeer dat het onmiddellijk op de geest reageert. Als je het derde niveau bereikt, vergeet je de tegenstander en jezelf. Lichaam en geest bestaan niet, maar worden leeg. Op dit niveau ben je in staat beheersing te hebben over de tegenstander zonder hem aan te raken.”(T’ai Chi Ch’uan Ta Wen, uitgeverij Karnak, 1992)

Na enkele jaren Tai Chi beoefenen, ben ik nog steeds een beginner. Voor mij als beginner, is de metafoor van het wateroppervlak op dit moment het meest aantrekkelijk: een alert bewustzijn bereiken door het leegmaken van je geest. Lekker ontspannen dus.

Cora Telman